اخبار

نخستین همایش بررسی جایگاه خدمات آزمایشگاهی در ارتقاء کیفیت ساخت‌وساز شهری

1401/12/2 سه‌شنبه

به گزارش روابط عمومی سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران ، سه‌شنبه 2 اسفند 1401 نخستین همایش بررسی جایگاه خدمات آزمایشگاهی در ارتقای کیفیت ساخت‌وساز شهری با رویکرد رفع محدودیت‌ها و معضلات حاکم در گسترش مطالعات ژئوتکنیک، کنترل کیفیت بتن و بازرسی جوش در راستای پیشگیری از حوادث ساختمانی و زلزله در سالن همایش بین‌المللی هتل المپیک برگزار شد.

در این همایش مهندس علی کریمی آنچه رییس سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران ضمن خیرمقدم به حضار محترم با اشاره به موضوع اهمیت خدمات آزمایشگاهی در افزایش ساخت‌وساز شهری به‌ویژه آزمایشگاه‌های جوش، بتن و ژئوتکنیک، تصریح کرد سازمان همواره در تلاش بوده تا نقش آزمایشگاه‌های فوق را جدی کند و طی چند سال اخیر سازمان با جدیت در پی افزایش ارتقای کیفی ساخت‌وساز است. وی اظهار داشت: کار بزرگی که صورت گرفته این است که از ابتدای آغاز به کار هیئت رئیسه سازمان در سال 1401 الزام حضور آزمایشگاه‌ها در شهرستان‌های استان تهران آغاز شده و طی چند ماه اخیر با جدیت پیگیری می‌شود. در همین راستا همکاری‌های سازنده‌ای با اداره کل استاندارد تهران نیز صورت پذیرفته است. به گفته مهندس کریمی آنچه ثبت نتایج آزمایشگاه‌ها در حوزه بتن، تیرچه‌ها و سازه‌های فولادی منجر به صدور دستورالعمل‌های ویژه‌ای شد. دستورالعمل‌های یک‌برگی شامل 13 آیتم از مصالح ساختمانی پرکاربرد برای ناظرین محترم است. به گفته رییس سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران واحد ژئوتکنیک سازمان در سال 93 در سه بخش کنترل گزارشات مکانیک خاک، مطالعات صحرایی و شیت‌های آزمایشگاهی تأسیس شد و در حال حاضر با قدرت مشغول به کار است. در همین راستا انجام بازرسی‌های مستمر به‌صورت الکترونیکی ثبت و ضبط می‌شود. وی افزود: چشم‌انداز درباره آینده نتایج واحد ژئوتکنیک سازمان به‌صورت نقشه پهنه‌بندی با حفظ الزامات قانونی و مفاد مقررات ملی ساختمان ترسیم شده است. در حال حاضر تبدیل شیت‌های آزمایشگاهی به بانک اطلاعاتی، در اولویت سازمان قرار دارد. مهندس کریمی آنچه افزود: این اقدامات بر اساس مبحث 7 مقررات ملی ساختمان استارت خورده است و علیرغم مخالفت‌ها و محدودیت‌هایی که در این راه مطرح می‌شد، سازمان موفق به انجام آن شد.

در ادامه این همایش دکتر اقبال شاکری عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی ضمن تقدیر از سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران و هم‌چنین انجمن‌های صنفی آزمایشگاهی برای برگزاری این همایش ارزشمند، افزود: در زلزله خوی ساختمان‌هایی که حداقل الزامات مقررات ملی ساختمان را رعایت کرده بودند، آسیب کمتری دیده بودند. دکتر شاکری با ارائه پیشنهاد کاهش بروکراسی به سازمان نظام مهندسی ساختمان برای توسعه و بهبود فعالیت‌ها تصریح کرد: تمام فعالیت‌ها باید در راستای افزایش رفاه مردم و ایجاد ارتباط بین مالک، ناظر و سازنده باشد. به گفته این نماینده مجلس شورای اسلامی، سازمان استاندارد، انجمن‌های آزمایشگاهی و شرکت‌های طراح و ناظر در راستای بازگشایی گره‌های موجود باید به سمت یکپارچگی بروند.

در ادامه، مهندس کاوه کاظمی معاونت خدمات مهندسی سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران گزارشی درباره فرایند انتخاب و گردش کار شرکت‌های ژئوتکنیک، توضیحاتی درباره عقد قرارداد توسط مالک، تعریف شدن سیستمی، اعلام شروع حفاری و مطالعات صحرایی، مستندسازی و ارسال گزارشات برای تأیید و کنترل به سازمان و بررسی چک‌لیست‌ها توسط کارشناسان و اعلام نتیجه طی 4 روز کاری ارائه داد.

دکتر فرزین کلانتری استادیار دانشگاه صنعتی خواجه‌نصیرالدین طوسی با اشاره به جایگاه ژئوتکنیک در آبادانی کشور افزود: حوزه‌های راه، آب و ساختمان تنها بخش کوچکی از مطالعات ژئوتکنیک است. در بحث‌هایی مانند پایداری شیب، سدهای خاکی، پی‌ها و گودبرداری، همه نیازمند خدمات ژئوتکنیک هستند. به گفته دکتر کلانتری آزمایشگاه‌ها باید نقش جدی‌تری داشته باشند و بی‌تردید مهندس ذی‌صلاح باید در پروژه‌های آزمایشگاهی حضور داشته باشد. این خلأ قانونی با وجود گودبرداری عمیق و مخاطرات و گودهای رهاشده بیش از پیش احساس می‌شود. در حال حاضر در تهران 480 گود رهاشده و پرمخاطره وجود دارد. به گفته این استادیار دانشگاه صنعتی خواجه‌نصیرالدین طوسی، حق‌الزحمه مطالعات آزمایشگاهی به‌ویژه در بخش خصوصی مغفول مانده است.

در ادامه این جلسه دکتر محمد شکرچی‌زاده رییس انجمن بتن ایران با تاکید روی نقش مهم آزمایشگاه‌های ژئوتکنیک در چرخه ساخت‌وساز، مهم‌ترین موضوع این حوزه را مسئولیت اجتماعی و تعهد قلمداد کرد. وی اظهار داشت. بحث زلزله با توجه به اتفاقات اخیر انکارناپذیر است. اینکه اغلب زلزله‌های بزرگ با مقیاس بیشتر از 7 ریشتر در مناطق با تراکمی جمعیتی پایین رخ داده از اقبال و شانس بوده است. اگر زلزله‌ای که در سرپل ذهاب رخ داد، در تهران و یا هر شهر بزرگ دیگری اتفاق می‌افتاد، می‌توانستیم شاهد فجایع بیشتری باشیم.

به گفته رییس انجمن بتن ایران، کیفیت بتن و به‌ویژه بهره‌برداری آن در افزایش کیفی ساخت‌وساز اهمیت فوق‌العاده‌ای دارد. دکتر شکرچی‌زاده با ارائه مباحث تخصصی ازجمله موضوع آزمایش سنگدانه و سیمان در بتن، سرفصل تخصصی اهمیت آب‌رسانی به بتن، کیفیت ماسه و دانه‌بندی را مطرح کرد و افزود: بر اساس آزمونی که بیش از صد سال پیش انجام شده، آب‌رسانی بیش از حد به بتن منجر به کاهش مقاومت آن می‌شود. در حالی که این روزها شاهد هستیم به صورت دستی روی بتن آب فراوان گرفته می‌شود. به همین جهت است که علاوه بر لزوم استفاده از آزمایشگاه‌های بتن، بحث آموزش مجری نیز اهمیت پیدا می‌کند.

سخنران بعدی دکتر مهدی زارع رئیس مرکز پیش‌بینی زلزله بود که با اشاره به زلزله خوی و زلزله اخیر ترکیه تصریح کرد: لرزه‌خیزی تهران از شرق به سمت شمال و شمال غرب کاهش می‌یابد. به گفته دکتر زارع مشابه زلزله ترکیه، سال 92 در سراوان زلزله‌ای رخ داد ولی از نظر تعداد تلفات و خسارت غیرقابل مقایسه بود که دلیل اصلی آن تمرکز جمعیت پایین بود و عمق زیاد مرکز زلزله بود. به گفته رییس مرکز پیش‌بینی زلزله، نقش مهندسان در کاهش آسیب‌های ناشی از زلزله بیش از هر زمان دیگر در ایامی کنونی احساس می‌شود.

در ادامه این همایش مهندس امیرحسین شفیعی نایب‌رییس انجمن صنفی شرکت‌های خدمات فنی و آزمایشگاهی، مهندسی ژئوتکنیک و پایدارسازی گود دفاع از حقوق بهره‌بردار را یکی از اصلی‌ترین موضوعات در قالب خانواده نظام مهندسی برشمرد و افزود: تحقیقات 100 ساله اخیر زلزله‌های ایران نشان می‌دهد در 5 زلزله بزرگ بیش از 150.000 نفر کشته شده‌اند. 190 سال از آخرین زلزله بزرگ تهران گذشته است. با این تفاوت که جمعیت تهران و ری باستانی حدود 60 هزار نفر بود ولی جمعیت فعلی تهران 13 میلیون نفر است.

بنا بر این زلزله در تهران می‌تواند مستعد بزرگ‌ترین فاجعه بشری شود. به گفته شفیعی صرفاً با ابراز امیدواری نمی‌توان از بروز زلزله جلوگیری کرد. بیشترین آسیب زلزله ترکیه در اطراف گسل‌ها بوده است. درحالی‌که در تهران کمتر ساخت‌وسازی را می‌توان پیدا کرد که در نقطه‌ای در فاصله مناسب قرار گرفته باشد. زلزله مشکل نیست و این ساختمان‌ها است که مشکل ایجاد می‌کنند. علیرغم اینکه استانداردها در مقررات ملی با جزئیات بیان شده اما در اجرا مشکلاتی وجود دارد. مهندس شفیعی تصریح کرد: در حال حاضر الزامی شدن مطالعات ژئوتکنیک برای همه ساختمان به کمک رییس سازمان نظام مهندسی ساختمان پیشرفت مناسبی داشته است.